We gooien te veel eten weg. Dit is niet alleen zonde van dat al dat eten, maar het heeft ook een impact op het huishoudbudget. Wanneer je dingen koopt die je achteraf weggooit, smijt je immers indirect je geld in de vuilnisbak. Wanneer je elke week tien procent van je eten weggooit, had je eigenlijk wekelijks tien procent minder voor je boodschappen hoeven betalen. In de praktijk is het natuurlijk allemaal niet zo simpel. Om voedselverspilling te vermijden, zijn er een aantal stappen nodig: gestuctureerd inkopen, impulsaankopen vermijden, kennis opdoen over de houdbaarheid en het bewaren van producten en natuurlijk restverwerking. Dat laatste kunnen zowel maaltijdresten zijn als deels ongebruikte groente, pasta, rijst of aardappelen. Een handige manier van restverwerking is maaltijdsoep. Je kookt alles in één pot en je kunt relatief veel met elkaar combineren. In dit artikel geven we jullie een aantal tips.
Zoals de naam al zegt, is een maaltijdsoep simpelweg een soep met dezelfde kenmerken als een hoofdmaaltijd: vullend, vaak met een bron van koolhydraten zoals aardappels, pasta of rijst. Ook peulvruchten zoals linzen, bonen of erwten, passen prima in de maaltijdsoep. De bedoeling is vooral dat je na een bord soep, al dan niet met een stuk brood erbij, je maag vol hebt gegeten.
De meeste bekende maaltijdsoep uit onze streken is winterse erwtensoep, ook wel snert genoemd. De basis van deze soep vormen spliterwten aangevuld met groenten en eventueel nog aardappels en vlees(vervangers). Dit recept kun je al gebruiken als basis. Gebruik hier stukken van groenten die minder mooi zijn, zoals broccolistammen en de stronk van de bloemkool, maar ook bijvoorbeeld de rest van een prei. Natuurlijk kun je de groene of gele spliterwten ook (deels) vervangen door linzen van de kleur van jouw voorkeur. Dan ben je pas echt op weg om te variëren.
Een andere bekende ouderwetse maaltijdsoep is bruinebonensoep. Het recept op onze website is erg eenvoudig. Kijk wat nog in je koelkast ligt, want wellicht past dit er ook nog bij: wortel, bloemkool, broccoli, pastinaak, aardappel, witte kool... Het kan allemaal. Taugé klinkt misschien vreemd, maar ook dat kan perfect. Breng de soep dan wel op smaak met bijvoordbeeld een rood pepertje, sojasaus, komijn en gember, zodat ze een Aziatische toets krijgt. Serveer er dan bijvoorbeeld cassavekroepoek bij. Leuke varianten op hetzelfde thema zijn deze Mexicaanse bonensoep van Frederike, Portugese zwarteoogbonensoep en Marokkaanse harira. Ook hier hoeven de recepten niet heilig te zijn: pas, vervang en voeg toe naar eigen smaak. Je kunt er rustig ook de laatste tortillachips uit de zak, een restje guacamole of een overgebleven tortilla bij serveren
Italiaanse minestrone is een andere soep die uiterst geschikt is voor het verwerken van restjes. De basis van de soep is een kleinere pastavorm, witte bonen en groenten. Traditioneel wordt schelpjespasta gebruikt, maar gebruik zeker ook een restje andere pasta die al lang in de keukenkast ligt omdat het niet meer voldoende is voor een normale pastamaaltijd. Gebruik je liever spaghetti? Maak dan deze porotos con riendas uit Chili.
We hebben een voorbeelden en variaties gegeven, nu gaan we kijken hoe je een maaltijdsoep kan opbouwen zonder een vast recept. Ga na wat je nog in huis hebt en hoe je dit met elkaar kan combineren. We willen niet zomaar alles in een pot smijten; het moet immers vooral ook lekker blijven.
De basis: start met een basis van peulvruchten, pasta en/of aardappels. Wanneer je bang bent dat de soep niet vullend genoeg gaat zijn, gebruik dan twee van de drie elementen. Aardappels kun je ook vervangen door zoete aardappel of pompoen. Rijst in de soep is ook mogelijk, maar minder gebruikelijk. Kleefrijst is minder evident: in dat geval kook je de kleefrijst afzonderlijk en maak je er kleine balletjes van die je op het einde toevoegt.
Het kookproces: begin met een uitje (of prei) te bakken en daarna voeg je de ongekookte groenten (en eventueel de aardappels) toe die je vijf à tien minuten meebakt. Voeg daarna water of bouillon toe en breng de soep aan de kook. Doe er dan de pasta bij en kook de soep gaar. Groenten die maar kort hoeven te koken, zoals bijvoorbeeld bladgroente, voeg je pas later of zelfs op het laatst toe. Vermijd dat je de groenten doodkookt. Gare groenten en gekookte bonen voeg je pas helemaal op het einde toe. Die moeten vooral doorwarmen. Hetzelfde geldt voor gekookte pasta en rijst.
Smaakmakers: een blikje tomatenpuree kan de soep binden en een wat diepere (hartige) umami-smaak geven. Ook een schepje misopasta of goede sojasaus (liever geen ketjap, die wordt te snel overheersend) zorgt voor diepte en hartigheid. In Europese soepen passen doorgaans Italiaanse gedroogde kruiden als oregano, basilicum en tijm, maar ook rozemarijn en peterselie. Of geef de soep een Aziatisch accent met een fikse snuf goede currypoeder. Een snuf paprika- of chilipoeder voor wat pit is vaak ook welkom. Een laurierblaadje meekoken is vrijwel altijd een goed idee - verwijder die wel voor het serveren.
Wat met vleesvervangers? Alles wat niet gepaneerd en reeds gebakken is, kun je in principe op het einde in kleine stukjes toevoegen. Zorg wel dat het bij het geheel past en dat de burgers stevig genoeg zijn. Vooral zelfgemaakte burgers zouden wel eens volledig uit elkaar kunnen vallen. En andere mogelijkheid is de burgers als voorafje of als bijgerecht te geven. Doe dit zeker met frituursnacks en falafel. Zo gaan deze ook niet verloren. Vleesvervangers zijn lekker in zeer stevige soepen zoals de reeds vermelde erwtensoep, maar ook deze Luxemburgse bonensoep.
Saus in de soep? Dit ligt gevoeliger, maar blijft in bepaalde gevallen mogelijk. Kookervaring helpt. Vermijd zoete sauzen, zoals kant-en-klare sauzen en sauzen van de afhaalchinees. Die kunnen het geheel veel te machtig maken. Ook hollandaise en bearnaise zijn uit den boze, want die gaan schiften. Wanneer je de saus toevoegt, doe dit beetje bij beetje en zorgt dat de soep niet kookt. Zo vermijd je dat de smaak te sterk wordt en dat de soep gaat schiften. Puur kookvocht kan natuurlijk wel altijd, net als een scheutje (plantaardige) melk.
Wat doe je beter niet? Laat alles met vinaigrette en azijn achterwege. Je wil geen zure soep. Ook groente met mayonaise kun je beter niet gebruiken, want dat gaat schiften. Let daarnaast op dat je de combinaties zelf lekker vindt en - ook heel belangrijk - dat de restjes nog vers en eetbaar zijn.
Met de bovenstaande tips kun je creatief aan de slag. Neem vooral wat je zelf lekker vindt als uitgangspunt. Mocht je een geweldige vondst gedaan heb, stuur ons jouw recept gerust op!
