Vegatopia - December 2015: gojibessen in jenever, algenolie en zeekoeien

Een echtpaar gaat lekker uit eten in een asielzoekerscentrum. Restaurantchefs hebben een haat-liefdeverhouding met recensenten. Gojibessen in jenever zijn geen superfood. Sla schijnt slechter voor het milieu te zijn dan bacon. Je valt beter in slaap met nachtmelk. Belgische hobbykoks moeten hun borst natmaken voor de fiscus en de voedingsinspectie. Broodroosters blijken best gevaarlijk te kunnen zijn. In Rotterdam kun je binnenkort drijvende koeien bezoeken. December 2015 in vogelvlucht.

Het is een vreemdeling zeker

Een Duits echtpaar wilde na een kanotocht (jawel, in december) wat gaan eten in een restaurant. Inderdaad kregen ze er brood, jam, eieren, kaas en thee. De rekening kregen ze echter niet: het restaurant was al een poosje in gebruik als asielzoekerscentrum en het 'restaurantpersoneel' bestond uit bewoners die spontaan hadden besloten het hongerige paar welkom te heten.

Een twaalfkoppige moslimfamilie in het Amerikaanse Georgia vierde Kerstavond met een etentje in een restaurant. Toen ze om de rekening vroegen, bleek dat deze al was betaald. 'Paid. Merry Christmas, beautiful family' stond er op geschreven. Op Facebook ging het relaas viral als een lichtje in donkere tijden van toenemende haat jegens moslims.

Begin deze maand is een kookavond voor asielzoekers en 'gewone mensen' in Nijmegen afgelast vanwege scheldpartijen en bedreigingen op internet. De directie van het woonzorgcentrum waar de avond zou worden gehouden, was bang voor de veiligheid van de bewoners als mensen 'met andere normen en waarden' door het huis zouden lopen.

Ongezouten meningen

Restaurants krijgen af en toe ook gasten in incognito. De hoofdinspecteur van de Benelux Michelingids bijvoorbeeld. Onlangs dook hij op in RTL Late Night, met valse baard, pruik en zonnebril, wat voor grote hilariteit zorgde. De vermomming schijnt wel te hebben gewerkt.

Restaurantrecensenten zijn tegelijkertijd gewilde en gevreesde gasten. Een goede recensie kan een restaurant tot ongekende hoogtes brengen, een slechte recensie kan het einde betekenen. In de Guardian vind je een uitgebreid artikel over de wereld van de restaurantrecensent, voor wie uit eten geen ontspannen avondje is, maar gewoon werk. Ondanks dat ze zo anoniem mogelijk werken, hangen hun foto's in sommige professionele keukens - wellicht met een setje dartpijlen erbij.

Hoe belangrijk recensies zijn, heeft het DWDD pop-uprestaurant met chefkok Robert Kranenborg aan den lijve ondervonden. Na vernietigende recensies werd het restaurant per direct gesloten. In het Parool werd het eten als 'een verbijsterende ervaring' beschreven; 'ik heb in studentenhuizen ovengerechten gegeten die beter in elkaar zaten'. Zouden Matthijs van Nieuwkerken en Rob Kranenborg nu ook een dartbord hebben opgehangen met daarop een foto van recensente Hiske Versprille?

Niet alleen professionele recensies, ook beroerde commentaren op Tripadvisor kunnen de reputatie van een restaurant breken. Wat te doen als een gast anoniem zeer onterechte kritiek levert? Dan kun je als restauranteigenaar een gevatte reactie schrijven: 'Dat wij toiletten in ons restaurant hebben, is inderdaad een blunder. Wij zullen uw kritiek aan de nazaten van de architect sturen.' - 'Ik en mijn personeel zullen binnenkort een cursus telepathie volgen om beter op uw onuitgesproken wensen in te kunnen gaan.'

De stad New York wil restaurantketens verplichten om gerechten met veel zout te 'oormerken' met een zoutstrooier, dit omdat teveel zout slecht is voor hart en bloedvaten. De restauranteigenaren willen dit verbod nu via een rechtszaak ongedaan maken. Volgens hen vergroot het symbool juist de kans dat men voor vette gerechten kiest.

Gezond de maand door

Als we sommige dieetgoeroes mogen geloven, hadden we tijdens de kerstdagen lekker feestelijk en toch gezond, glutenvrij, suikervrij en op alle fronten verantwoord kunnen en moeten eten. "Neem een lekkere salade mee of een gezonde, zoete traktatie. Je familie en vrienden zullen je er dankbaar voor zijn." Je hoort tegelijkertijd ook steeds meer tegengeluiden, die deze tips voor wereldvreemd houden.

Superfood met kerst: wij betwijfelen of Svens boekweitblini's met in jenever geweekte gojibessen écht zo gezond zijn (lekker zijn ze trouwens wel). Vruchten als gojibessen en açai hebben dan misschien wel een 'exotenbonus', maar ze schijnen niet meer of minder gezond te zijn dan inheems fruit.

Steeds meer mensen beweren een opgeblazen gevoel, hoofdpijn en andere onplezierigheden te krijgen van gluten. Omdat het niet kan zijn dat de aangeboren darmaandoening coeliakie zich ineens verspreidt, doen veel mensen wat lacherig over deze 'hype' (anderen springen er gretig op in en verdienen er goed geld mee). Het begint er op te lijken dat er toch een reden is waarom sommige mensen die niet aan coeliakie lijden, tóch overgevoelig voor gluten lijken te zijn. Bij die mensen kan het zijn dat zonuline, een darmproteïne die het lichaam tegen bacteriën beschermt, net iets te enthousiast op gluten reageert.

Wat krijg je als je een stel voedingswetenschappers bij elkaar zet? In ieder geval geen eensluidende meningen of adviezen. Paleo-aanhangers pleiten voor meer vlees, anderen voor meer olijfolie, of juist minder vet. 'Na negentig minuten vergaderen waren we het er nog steeds niet over eens wat een groente is.' Hun lunch bestond uit olijven, hummus en falafel.

Weet wat je eet

De resultaten van dit onderzoek van Carnegie Mellon werden gretig door de media gepubliceerd: sla is veel slechter voor het milieu dan bacon. Sla bevat namelijk zo weinig calorieën dat je er minstens twee kroppen van moet eten om net zoveel binnen te krijgen als met twee plakjes bacon. Gelukkig waren er ook media die enige terechte kanttekeningen plaatsten, zoals de Scientific American: 'de vergelijking raakt kant noch wal; geen normaal mens eet sla puur om calorieën binnen te krijgen.'

Als het eten iets te pittig is, grijpen veel mensen naar een glas water. Dit kan geen kwaad, maar helpen doet het ook niet. Het zweten, huilen en snotteren is een reactie van het lichaam op de pijnsensatie die capsaïcine, een bepaalde stof in de pepertjes, veroorzaakt: die moet zo snel mogelijk het lichaam uit. Helaas lost capsaïcine niet op in water - wel in melk.

Sommige mensen zweren bij een glaasje melk voor het slapengaan, andere mensen merken absoluut geen slaapverwekkend effect. Wetenschappers hebben ontdekt dat melk van koeien die 's nachts worden gemolken ('nachtmelk'), beter helpt bij het in slaap komen dan 'dagmelk'. De reden hiervoor zouden verhoogde doses tryptofaan en melatonine zijn. De resultaten zijn weliswaar gebaseerd op laboratoriumonderzoek met muizen, maar een Duits bedrijf verkoopt al sinds 2010 'nachtmelk'.

Wellicht wordt het wel het nieuwe superfood: algenolie. Het bevat nog meer onverzadigd vet dan olijfolie of kokosolie. Dat is mooi meegenomen, maar belangrijker vinden we de smaak: blijkbaar is de olie fris, bijna citroenachtig. Dat hopen we binnenkort eens zelf te kunnen proeven!

Gevaren achter de voordeur

Belgische hobbykoks die enthousiast hun creaties op thuisafgehaald.be aanbieden, kunnen bezoek van de fiscus verwachten. Na de taxidiensten van Uber en de hoteldiensten van AirBnB zijn nu de thuiskokers aan de beurt. Zolang de gerechten tegen kostprijs worden verkocht, hoeven de thuiskoks echter niet bang te zijn voor de fiscus... wel voor de voedingsinspectie.

Het leek zo'n handige life hack: in plaats van je broodje kaas onder de gril te laten smelten, kun je dit doen in een broodrooster dat je op zijn kant hebt gezet. Deze tip heeft al gezorgd voor het einde van verschillende broodroosters - met uitslaande vlammen en brandgevaar.

Echt gevaarlijk is een sneetje brood dat in een broodrooster verbrandt natuurlijk niet, maar het kan wel flink stinken en een beetje zonde is het ook. De oplossing is simpel: gebruik een glazen broodrooster, waar je te allen tijde precies kunt zien hoe bruin je broodje is.

Toekomstmuziek

In Rotterdam opent medio komend jaar de eerste drijvende boerderij haar deuren. Floating Farm is een zelfvoorzienende, drijvende koeientuin, open voor het publiek en dus met een educatief karakter. Daarnaast dient het als pilotproject dat moet laten zien hoe men in dichtbevolkte gebieden diervriendelijk en economisch verantwoord verse voedingsproducten kan produceren.

Twee Groningse bedrijven hebben subsidie gekregen voor het ontwikkelen van hagelslag, muesli en cruesli uit groente dat anders wordt weggegooid. Daarmee zouden ze meteen twee vliegen in één klap slaan: de groentepops zijn gezond én goed voor het milieu.

De Guardian voorspelt welke irritante trends we in 2016 mogen zien. Allereerst shrubs, mixdrankjes met (wijn)azijn, die momenteel in de hippe wijken van Londen en New York opduiken. Op de tweede plaats volgen 'notenboters', pindakaas, maar dan zelfgemaakt en met chiquere noten als amandelen en cashewnoten. Ook algen zullen we komend jaar in allerlei vormen (zoals algenolie dus) zien, net als kombucha, gefermenteerde thee.

Meer!

Eelco, site-administrator en culiredactie, maakt een goeie brunch op zondagochtenden. Werkt als onderzoeker aan 'recommender systems', ook voor recepten, en doet ook iets met privacy.