Je bent zelf geen vegetariër, maar je hebt er eentje te gast? Geen reden om in paniek te raken. Wij geven een aantal tips om je diner of buffet vegetariërvriendelijk te maken.
Vis is meestal geen alternatief
Meteen het slechte nieuws: de meeste vegetariërs eten ook geen vis. Een vis is tenslotte ook een dier dat eerst het loodje moet leggen voordat je het kunt eten. Natuurlijk zijn er ook mensen die zich 'vegetariër' noemen, maar die soms toch vis (of zelfs vlees) eten. Wij scharen ze onder de noemer 'pescotariérs' en 'flexitariërs'. Vaak kun je er echter van uit gaan dat een vegetariër op zijn minst 'not amused' is als hij een stuk vlees of vis krijgt voorgeschoteld. Gelukkig zijn er vele alternatieven, die we hieronder bespreken.
Vlees 'weg laten'
Vegetarisch koken betekent niet meteen dat je gebruik moet maken van vleesvervangers, sojabonen of andere geitenwollensokkeningrediënten. Sterker nog, veel vegetariërs zijn dol op 'gewone' groentegerechten, die ook 'normale' mensen eten. Als je voldoende volwaardige groentegerechten hebt (let even op de valkuilen, hierna besproken) zijn vegetariërs doorgaans (zeer) tevreden. Echter, als je gerechten vooral gestoeld zijn op vlees of vis met groente als 'gezond doch verwaarloosbaar component', dan is er toch wat werk aan de winkel.
De eenvoudigste oplossing is toch het gebruik van vleesvervangers. Een steak of een burger kun je gemakkelijk vervangen door een product van Tivall of een willekeurig supermarkthuismerk. Echt hoge ogen zul je daarmee wellicht niet scoren, maar het is een optie. Echter, niet alle vleesvervangers zijn even lekker of even geschikt voor je menu. Proef dus zelf van tevoren de vleesvervanger, of zoek recensies op (hier vind je er een paar). Met name de Vegetarische Slager heeft een groot assortiment producten die in de buurt komen van 'het origineel'.
Je kunt ook 'hardcore' gaan en experimenteren met tofu en tempeh - en die ingrediënten zijn echt niet zo ondoorgrondbaar als men vaak denkt. Hier vind je bijvoorbeeld enkele tips hoe je tempeh kunt marineren en bereiden.
Maar, zoals gezegd, als je 'vlees weg laat', hoef je echt geen vleesvervanger aan te bieden. Leuker en lekkerder is het om bijvoorbeeld een gerecht op basis van champignons aan te bieden. Of je serveert een hartige taart of gevulde groenten. Die zien er heel mooi uit en je maakt ze meestal in een handomdraai.
Een kort overzicht vleesvervangers
Niet voor elk stuk vlees is eenvoudig een vegetarisch alternatief voorhanden - wild laat zich bijvoorbeeld moeilijk imiteren - maar ingrediënten als gehakt en kip hebben weer zulke goede alternatieven dat de meeste vleeseters het niet eens merken als je die gebruikt in plaats van 'the real thing'. Een aantal suggesties:
- In plaats van runder-, kip-, kalfs- of lamsgehakt kun je tofu-gehakt nemen (diverse merken, o.a. Alpro, Tivall en Quorn).
- In plaats van stukjes kip of rund kun je kiezen voor Quorn stukjes. Iets soortgelijks zijn de Gegrilde stukjes en Oosterse wokblokjes van het merk Tivall. GoodBite heeft Roerbak naturel.
- Ook handig om te verwerken zijn vegetarische gehaktballetjes (bijvoorbeeld van Tivall, Quorn of Vivera).
- De genoemde alternatieven zijn in veel supermarkten verkrijgbaar. Je vindt ze vaak bij het voorverpakte vlees. Naast roerbakstukjes, fijngehakt en gehaktballetjes zijn er meestal ook nog allerlei andere vleesalternatieven te vinden, van filets en burgers tot schnitzels, kroketten en frikandellen. Albert Heijn heeft ook falafel van Tivall.
- Wat meer exotische vleesalternatieven vind je in natuurvoedingswinkels. Populair zijn bijvoorbeeld falafel (kant-en-klaar van Florentin en mix voor doe-het-zelf van Joannusmolen) en seitan, dat wel wat weg heeft van roerbakstukjes, maar dan met een wat steviger bite.
- Aziatische toko's en supermarkten zijn het mekka voor wie echt aparte dingen wil. Vooral Chinezen zijn meesters in het imiteren van vlees en vis. Het is een kwestie goed zoeken en navraag doen en dan kom je dingen tegen als vegetarische kreeft, inktvis en eend.
Valkuilen en hoe je ze kunt vermijden
Misschien een open deur, maar zelfs in goede restaurants is het nog niet vanzelfsprekend: kip- of runderbouillon is natuurlijk niet vegetarisch. Vaak kun je een groenten- of kruidenbouillon gebruiken zonder dat er al te veel verschil in smaak te proeven valt. Ook soep waar 'de balletjes uit zijn geschept' zal je vegetarische gast niet op prijs stellen. Wil je toch balletjes in de soep, voeg die dan pas later toe en bewaar een portie 'zonder' voor de vegetariërs.
Ook sauzen die in eerste instantie onschuldig lijken, kunnen niet-vegetarisch zijn. Verschillende soorten ketjap en sambal bevatten trassi. Worcestersaus wordt doorgaans met ansjovis gemaakt. Als je gebruik maakt van deze producten, zul je toch echt het ingrediëntenlijstje door moeten lezen.
Bak het liefst in plantaardige olie (zonnebloemolie, olijfolie, arachideolie et cetera). Plantaardige boter kan natuurlijk ook, maar veel boters zijn niet zo plantaardig als ze op het eerste gezicht lijken. Soms zit er dierlijk vet in of gelatine (gemaakt van slachtafval). Het is dus verstandig om eerst de ingrediënten-declaratie op de verpakking te checken.
Goed om te weten: veel vegetariërs vinden het niet prettig als hun maaltijd bereid wordt in pannen waarin ook vlees of vis gebakken is. Je staat er misschien zelf niet bij stil, maar de smaak van vlees en vis is behoorlijk hardnekkig - en dat proef je. Gebruik daarom liever niet dezelfde pannen voor vegetarische gerechten en vleesgerechten, of was ze tussendoor zorgvuldig af.
Tenslotte - de toetjes
In toetjes en dergelijke wordt nogal eens gelatine gebruikt. In plaats van gelatine kun je agar gebruiken, een product dat gewonnen wordt uit zeewier en dat nog beter bindt dan gelatine. Agar (ook wel agar agar genoemd) vind je in ruim gesorteerde supermarkten en in natuurvoedingswinkels.
Pfff, moeilijk hoor
Ach, dat valt best mee. Met een beetje creativiteit krijg je vast iets lekker op tafel. Inspiratie en recepten vind je volop op Vegatopia.
De Vegatopia Vraagbaak
Dit artikel is onderdeel van onze Vraagbaak, waarin we veelgestelde vragen over vegetarisch eten beantwoorden en handige tips geven. Hier vind je onder andere onze lijst vegetarisch gestremde kazen, rake antwoorden op flauwe opmerkingen, buffettechnieken voor op recepties, en tips om gevarieerd en lekker vegetarisch te eten.
