Kun je wel, tegen zo'n weerloos en kwetsbaar potje, dachten wij toen we hoorden dat de geleerden van de Gezondheidsraad hadden uitgehaald naar de cafetière, oftewel de French press. Voor wie het gemist heeft: in de nieuwe richtlijnen Goede Voeding die begin november uitgebracht werden, staat dat koffie weliswaar een goed alternatief is voor suikerhoudende frisdranken, maar dat het wel van belang is om te kiezen voor filterkoffie.
Nu heeft de cafetière ook wel een filter, maar dat is een metalen ding, meer een zeefje eigenlijk, en dat laat twee stofjes door die wel achterblijven in papieren filters: cafestol en kahweol. En met name cafestol is een kwaaie pier in de ogen der geleerden, want dat goedje kan het cholesterolgehalte in het bloed iets verhogen. En cholesterol... Tja, dat wil je niet, tenminste het slechte LDL niet, want dat verhoogt weer de kans op... Nou ja, we zijn hier geen wetenschappelijke gezondheidsverhandeling aan het schrijven, maar een koffieblog. Dus we zeggen: het zal allemaal wel, van die minder fijne stofjes, maar we laten ons de cafetière mooi niet afpakken. En het is tenslotte ook weer niet zo dat we er elke dag liters koffie mee brouwen, dus met dat cholesterolverhaal valt het uiteindelijk allemaal best wel mee.
Daarom zijn we koppig
Waarom houden we eigenlijk zo koppig vast aan die French press van ons? We kunnen wat schreeuwen over tradities en dat die nooit mogen veranderen en zo, maar een argument hier en daar kan natuurlijk ook geen kwaad. Punt een: het is een van de makkelijkste manieren van koffie zetten. De eerste de beste zuigeling kan het bij wijze van spreken. Zo'n duwpotje hoeft bovendien vrijwel niks te kosten; wij vonden er laatst een bij de Blokker voor nog geen tientje. Maar het belangrijkste argument vóór de French press is toch wel dat je er gewoon hartstikke lekkere koffie mee zet. En dat komt juist door het aspect waar de gezondheidsgeleerden 'm om verfoeien: het metalen filter laat oliën en vetten door die de koffie meer body geven. Koffie uit de cafetière smaakt voller. Nadeel is wel dat ook de allerfijnste gemalen koffiedeeltjes het filter passeren en dat er in je kop altijd wel wat koffierestjes rondzwerven.
De keuze is reuze en het leuke is: het maakt eigenlijk nauwelijks uit wat je koopt.
Stel, je wilt dat wel eens proberen, zo'n cafetière, waar koop je zo'n ding dan? En waar moet je op letten? Moet je gaan voor glas? Metaal? Plastic? Welke filters zijn goed? Wat deugt niet? Goed nieuws: het maakt eigenlijk geen moer uit. French pressen is nogal een low-tech gebeuren en uit een roestvrijstalen duwpot van 150 euro komt echt geen betere koffie dan uit een glazen gevalletje van een tientje. Het enige waar je op zou moeten letten: is het spul een beetje stevig? Glas is vrij kwetsbaar en het kan daarom wel handig zijn om er een te kiezen met een plastic of metalen frame. Verder moet je even kijken of het metalen filter goed aansluit: er moet geen gemalen koffie langs de zijkanten naar boven kunnen komen als je het filter naar beneden duwt. Veel mensen zweren bij een glazen duwpot omdat ander materiaal de smaak zou kunnen beïnvloeden. Dat mag. Zweren bij glas is wettelijk toegestaan en wij zullen goedkeurend knikken, maar stiekem denken we: knappe jongen die het verschil proeft.
French pressen doe je zo
Dan het zetten zelf. Het begint met verse bonen die je kort voor het zetten maalt of laat malen. Welke bonen je kiest is een smaakkwestie, al kun je wel stellen dat de donker gebrande vaak beter tot hun recht komen in espresso en dat lichter gebrand geschikter is voor French press en andere filterkoffies.
Let op: de koffie moet grof gemalen zijn (zoiets als zeezout) om te voorkomen dat er te veel koffie door het filter omhoog komt. Snelfiltermaling uit de supermarkt is daardoor niet erg geschikt. De hoeveelheid koffie die je gebruikt, is ook een smaakkwestie. Koffieprofessoren zweren bij de 1:17-regel, d.w.z.: 1 gram koffie op 17 gram water, oftewel ongeveer 6 gram per 100 milliliter. Maar regels zijn voor boekhouders. Andere mensen rekken ze op of trekken zich er gewoon niks van aan. Als je belooft het niet verder te vertellen: wij gaan meestal meer richting de 9 gram op 100 milliliter. Gewoon omdat we dat lekkerder vinden.
De French press maakt volle, aromatische koffie.
En daarna is het een kwestie van twee simpele stappen.
Stap 1:
Doe de koffie in de French press, waar je het filter uitgehaald hebt en giet er vervolgens water op dat een minuutje van de kook af is. Wie een thermometer bij de hand heeft: 92/93 graden is ideaal.
Stap 2:
Wacht vier minuten en duw het filter dan langzaam naar beneden en schenk de koffie direct in de kopjes. Heb je nog koffie over? In een thermoskan ermee. In elk geval niet in de French press laten zitten, want zolang er contact is tussen water en koffie gaat het extractieproces door. En dan zit je al gauw met ondrinkbaar bitter spul.
Is dat alles? Ja dat is alles. Koffienerds voegen nog wel een paar stapjes toe, maar die hebben minder effect dan ze je graag willen laten geloven. En wat zijn die stappen dan? Nou vooruit, komen ze:
Vóór stap 1: Giet niet meteen alle water op, maar zoveel dat de koffie net goed nat is. Het hele zaakje gaat dan een beetje pruttelen en opzwellen. Bloomen noemen ze dat en het geeft gassen de kans om uit de versgemalen bonen te ontsnappen.
Vóór stap 2: Je hebt ook nog koffieliefhebbers die gaan roeren zodra ze al het water opgeschonken hebben. Kan. Het zorgt voor wat extra extractie, maar echt nodig is dat nou ook weer niet: de koffie brouwt zichzelf wel in die vier minuten en heeft daar helemaal geen hulp van lepels en dergelijke bij nodig.
Helemaal uitgelezen? Fantastisch! Vond je het interessant verhaal? Laat het weten met een like op Facebook: facebook.com/mistermacchiato
Meer koffie volgens Jan!
- 7 dingen die ik geleerd heb over lekkere koffie
- De mokapot verdient een tweede kans
- Ongelooflijk: zo drinkt de wereld z'n koffie
