Vegatopia - Kerstmenu voor echte mannen (2013)

De traditionele taakverdeling tussen mannen en vrouwen is vervaagd, gelukkig maar. Daardoor wordt koken steeds populairder onder mannen – omdat ze het leuk vinden en niet omdat het moet. Tegenwoordig bestaan er workshops voor mannelijke amateurkoks met een stoer kantje: ze grillen samen grote lappen vlees en werken met grote keukenmessen. Maar kan zo'n mannenmenu ook vegetarisch? Natuurlijk!

De verschillende gangen kunnen ook als zelfstandige maaltijd opgediend worden, mits de hoeveelheden worden aangepast.

Poolse tortilla's met garnituur
***
Soep met balletjes
***
Gebraad met puree
***
Aalsterse vlaai

Poolse tortilla's met garnituur

Als voorgerecht geen braaf slaatje maar een bord met stevige wintergroenten. Essentieel voor de bereiding zijn een groot mes en een stevige rasp: het is tijd om stoer te doen in de keuken!

Poolse tortilla's

250 g zuurkool
200 g kastanjechampignons
100 g zure room
2 grote tortillavellen
boter

Snij de champignons zeer fijn.
Doe de zuurkool in een vergiet, spoel hem onder stromend water af en pers hem vervolgens goed uit. Hak de zuurkool fijn met een groot mes.
Smelt een klontje boter in een pan en bak hierin de champignons op hoog vuur totdat ze gaar zijn en het vocht verdampt is.
Meng de zuurkool onder de champignons en bak even mee. Roer daarna ook de zure room erdoor en zorg dat het vocht verdampt. De zure room zorgt voor een binding.
Verdeel de champignon-zuurkoolvulling over de twee tortillavellen en rol ze op. Warm ze vervolgens op in de pan, de oven of de magnetron.
Snij de tortilla's in stukken van ongeveer 3 cm lang en verdeel ze over 4 borden.

Dien de tortilla's op met de dressing en een lepel ćwikła (zie recepten hieronder).

Dressing van zure room

100 g zure room
2 tl verse dille
zout
peper

Meng de zure room met de dille.
Breng op smaak met peper en een beetje zout.

Ćwikła z chrzanem (rode biet met mierikswortel)

500 g gekookte en gepelde rode bieten
1 el geraspte mierikswortel
½ tl zout
½ tl suiker

Rasp de rode bieten met de grove rasp in een kom (wanneer je ze te fijn raspt, krijg je puree).
Meng de mierikswortel erdoor en breng op smaak met suiker en zout.
Laat het mengsel minstens 24 uur in de koelkast staan, zodat alle smaken zich vermengen.

In een afgesloten glazen pot kun je de ćwikła (spreek uit: tsjviekwa) prima in de koelkast bewaren.

Soep met balletjes

Een echte man heeft ballen in zijn soep. Echter, deze soepballetjes hoeven niet van vlees te zijn om lekker te smaken.

Wortel-meiknolsoep

400 g wortels
250 g meiknollen
1 ui
2 groentebouillonblokjes
1 l water
0,5 dl room
olijfolie
peper en zout

Snij de ui fijn en stoof deze glazig in wat olijfolie in een grote soeppan.
Schil de wortels en de meiknollen en snij ze in stukken. Doe ze vervolgens in de pan bij de ui en laat alles nog 5 à 10 minuten stoven.
Voeg het water en de bouillonblokjes toe, breng het geheel aan de kook en laat zachtjes koken tot de groenten gaar en zacht zijn.
Pureer de soep met de staafmixer.
Breng de soep op smaak met de room, versgemalen zwarte peper en eventueel wat zout.

Serveer met de kaasballetjes.

Kaasballetjes

100 g bloem
100 g kwark
20 g geraspte oude kaas of Parmezaanse kaas
1 ei
1 el peterselie
1 el bieslook
peper
zout
knoflookpoeder

Doe de bloem in een kom en meng er achtereenvolgens de kwark, het ei en de kaas onder. Maak af met de kruiden, peper en zout.
Laat het deeg 15 minuten opstijven in de koelkast.
Breng een pan met water aan de kook en doe hierin balletjes van telkens een halve theelepel deeg. Wanneer de kaasballetjes komen bovendrijven, zijn ze klaar en kan je ze uit het water halen. Zorg ook dat ze niet aan de bodem van de pan blijven plakken.

Gebraad met puree

In vroeger tijden was het aansnijden van het gebraad op zondag de belangrijkste huishoudelijke taak van de man. Gelukkig hebben we nu een meer gelijke verdeling van het huishoudelijk werk, maar toch willen we dit ene gebruik niet opgeven.

Walnotengebraad

Notengebraad of nut roast is een traditioneel Brits vegetarisch gerecht dat vaak met Kerst geserveerd wordt. Er bestaan veel verschillende recepten, deze is met walnoten en oude kaas.

175 g gekookte bruine (zilvervlies) rijst oftewel 90 g rauwe rijst
100 g bruine broodkruimels
100 g kastanjechampignons
120 g walnoten
100 g geraspte oude kaas
2 eieren
2 wortels
1 ui
1 teentje knoflook
1 tl zout
1 tl basilicum
1 tl oregano
½ tl peper
boter
tuinkers ter garnering

Snipper de ui fijn, snij de kastanjechampignons fijn en rasp de wortels. Smelt een klontje boter in een pan en bak de ui glazig, samen met een uitgeperst teentje knoflook. Voeg de champignons en de wortel toe en bak alles al roerend gaar. Laat afkoelen.
Hak de walnoten fijn met een groot mes.
Meng alle ingrediënten in een grote kom en verdeel het mengsel daarna gelijkmatig in een ingevette cakevorm. Druk het goed aan om een compact gebraad te krijgen, dat je gemakkelijk in plakken kan snijden.
Bak het gebraad op 180 graden in een voorverwarmde oven gedurende 50-60 minuten, totdat het stevig van structuur en goudbruin van kleur is.
Snij het gebraad in plakken en serveer het samen met de kervelpuree en de whisky-roomsaus. Garneer de borden met tuinkers.

Whisky-roomsaus

Traditioneel serveert men tomatensaus bij notengebraad. Om het geheel een extra mannelijke kick te geven, kiezen wij voor een saus met whisky.

1,5 dl room
0,5 dl whisky
1 ui
1 teentje knoflook
1 el boter
½ tl zout
peper

Snipper de ui zeer fijn. Smelt de boter in een pannetje en bak hierin de ui en de uitgeperste teen knoflook gedurende 5 minuten.
Giet er eerst de room bij en daarna de whisky. Breng de saus aan de kook en laat inkoken tot ongeveer de helft van het volume (10 minuten).
Kruid af met peper en zout.

Kervelpuree

Kervel is een groente die in de vergetelheid geraakt is. In België kan je het nog vlot vinden in grote supermarkten, in Nederland kijk je het best in biowinkels, op boerenmarkten of bij de betere groentehandelaar. Mocht je echt geen kervel kunnen vinden, gebruik dan peterselie.

1 kg bloemige aardappels
100 g kervel (liefst vers)
2 dl melk
25 g boter
peper en zout

Schil de aardappels en kook ze gaar.
Giet de aardappels af en pureer ze.
Warm de melk op en meng samen met de boter onder de aardappels. Voeg wat meer melk toe wanneer je vindt dat de puree wat droog is.
Hak de kervel fijn en meng deze onder de puree.
Werk af met peper en zout.

Aalsterse vlaai

Een dessert is lekker en maakt deel uit van een goed diner. Toch zijn massa's chocolade en roze cupcakes nergens voor nodig. Je moet ook geen nieuwe dingen in huis halen als de snoep van het Sinterklaasfeest nog in de kast ligt. Daarom gunnen we de speculaas, of bij uitbreiding, de pepernoten een tweede kans.

Aalsterse vlaai is een traditioneel gebak uit de stad Aalst in België. Hoewel het 'vlaai' heet, is het helemaal geen Limburgse fruittaart, maar een variant op broodpudding.

150 g speculaas
175 g ontbijtkoek (peperkoek) zonder parelsuiker en zonder vruchten
5 dl melk + 1 el extra
25 g bruine suiker*
1 el maïszetmeel
1 ei

* mocht je geen bruine suiker in huis hebben, gebruik dan witte.

Tip: één klein speculaaskoekje weegt doorgaans 10 gram en één sneetje ontbijtkoek 25 gram.

Breek de speculaas en de ontbijtkoek in stukjes in een kom en overgiet ze met de 5 dl melk. Voeg er ook de suiker bij. Roer alles goed door en zorg dat alle stukjes in de melk zitten. Laat het geheel 10 minuten staan.
Giet het mengsel in een pan en laat het op middelhoog vuur indikken onder voortdurend roeren met een garde, zodat alles brokjes oplossen en het geheel niet aanbrandt.
Na een minuut of 10 wordt het mengsel zo dik dat het moeilijker wordt om te roeren. Dan is het klaar. Zet aan de kant en laat afkoelen.
Maak een glad papje van het maïszetmeel, de melk en het ei. Roer dit onder het mengsel.
Doe het deeg in een ingevet bakblik van ongeveer 20 cm bij 20 cm of een kleine taartvorm en bak het gedurende 35 à 40 minuten in de oven op 175 graden.
Laat de Aalsterse vlaai eerst 10 minuten afkoelen in het bakblik en daarna op een taartrooster.

Snij de vlaai in stukken en serveer bij een kop koffie. Je kan ze ook ruim van tevoren klaarmaken, maar bewaar ze dan wel in de koelkast.